Z historii gminy

Zdzisław Tadeusz Straszyński, syn Tadeusza i Zofii z domu Kowalskiej, urodził się w Łucku 1.4.1922 r. Uczęszczał do szkoły powszechnej w Turku, a ukończył ją w Warszawie. Tam też skończył gimnazjum ogólnokształcące im. T. Rejtana. A później liceum humanistyczne w Horodence.
Kiedy we wrześniu 1939 r. wybuchła wojna, 17-to letni wówczas Zdzisław nie brał udziału w walkach obronnych. Pod koniec listopada 1939 r. Straszyńskiemu udało się uciec z zaboru sowieckiego, skierował się do Rumunii, gdzie po przybyciu doświadczył aresztowania z rąk policji – zwolniono go po krótkim pobycie w więzieniu. Postanowił udać się do Francji, ale zanim tam dotarł, przebył długą i ciężką drogę przez Jugosławię i Włochy. Kiedy dotarł już do celu, w Coetquidan we Francji 7 stycznia przyjęto go do 10. Brygady Kawalerii Zmotoryzowanej gen. Stanisława Maczka.
W czerwcu 1940 r. po klęsce Francji, brygada znajdowała się pod Bordeaux, skąd ewakuowano ją do Liverpool w Anglii, a następnie do Szkocji, gdzie z kolei przydzielono Straszyńskiego do 24. pułku ułanów 1. Dywizji Pancernej.
W 1943 r. Zdzisław zgłasza się na kurs skoczków, po którego ukończeniu wysłano go drogą morską do Brindisi we Włoszech – a konkretnie do Laurette, gdzie mieściła się stacja wyczekiwania na odlot do okupowanej Polski. Straszyński, złożywszy przysięgę, wybrał sobie pseudonim „Meteor”. Wtedy właśnie zaczęła się dla niego prawdziwa walka o wolną ojczyznę.
Późnym wieczorem 10 maja 1944 r. Liberator, a w nim „Meteor” wraz z pięcioma skoczkami, wyleciał z Włoch w stronę Polski. Zrzut miał być przeprowadzony w rejonie Sulejowa., jednak zrzutowisko trzeba było przesunąć o kilka kilometrów dalej, gdyż dzień wcześniej Niemcy niespodziewanie zaatakowali wieś, która znajdowała się blisko pierwotnego miejsca zrzutu. Wieś spacyfikowano, zabijając przy tym sześć osób, a potem spalono 76 budynków. Cichociemnych zrzucono więc wraz z zasobnikami z bronią w innym miejscu. Skoczków odwieziono do Komendy Głównej AK w Warszawie, tam ich zadaniem było wdrożyć się w warunki, jakie panowały pod okupacją. Po okresie aklimatyzacji w nowym środowisku, „Meteora” odkomenderowano do 16pp. AK Ziemi Tarnowskiej. Z polecenia Komendanta Obwodu Franciszka Bloka „Soplicy”, Zdzisław Straszyński objął funkcję dowódcy dywersji Obwodu „Buty” – Brzesko. Zajął się także przygotowaniami do akcji „Burza” i organizacją oddziału partyzanckiego.
27 lipca 1944 „Meteor” stanął na czele plutonu, który powstał z żołnierzy wchodzących w skład placówek: Uszew – „Urban”, Wojnicz – „Władysław” oraz Iwkowa – „Ignacy”. Początkowo pluton liczący około 30 osób posiadał 1 pistolet maszynowy, dwa pistolety „colt 45” oraz 10 różnego typu karabinów z przydziałem 10 naboi na karabin. Jednym z pierwszych miejsc, w którym przebywał pluton, były lasy Okocimskie. Z tychże lasów Grupa Straszyńskiego organizowała napady na małe grupki niemieckich żołnierzy, przez co mieli możliwość zdobycia dodatkowej broni. Na początku sierpnia 1944 r. w pobliżu wsi Uszew patrol rozbroił 6 żołnierzy Wehrmachtu, pozyskując 6 karabinów wraz z amunicją. Z kolei pod koniec sierpnia drużyna natrafiła na ośmiu Niemców, którzy prowadzili nadzór nad budową umocnień przeciwpancernych na linii Uszew-Czchów. Rozbrojono ich i znów pozyskano nową broń, ale także mundury Niemieckie. Co więcej, Niemców „wynagrodzono” za znęcanie nad ludnością cywilną – rozebrano ich do bielizny i pozostawiono. Co najdziwniejsze, Niemcy nie zemścili się po tej zniewadze.
Lasy okocimskie padły celem agentów, którzy z ziemi i powietrza penetrowali lasy. We wrześniu Teofil Hebda „Błyskawica”, zastępca „Meteora”, namówił go do przeniesienia oddziału w okolice Jaworska. Z nowej placówki nadal prowadzono wypady, mające na celu zdobycie broni. Pewnego razu patrol, prowadząc zwiad w okolicy wsi Porąbka Uszewska- Jastew, natknął się na żołnierzy Luftwaffe kopiących ziemianki. Niemców było 10, a patrol „Meteora” liczył około 3 żołnierzy, mimo to podjęto próbę rozbrojenia Niemców. Wywiązała się strzelanina w której zginęło 2 żołnierzy Niemieckich, a jeden został ranny, postrzelono też członka patrolu.
Oddział partyzancki stopniowo rósł w siłę, przeprowadził jeszcze wiele akcji przeciw okupantowi. Aż do momentu, w którym na rozkaz Leopolda Okulickiego – Głównego Komendanta AK – rozwiązano oddział. Straszyński po zdeponowaniu broni udał się w drogę do Warszawy – kiedy do niej dotarł, zastał jedynie gruzy. Postanowił udać się do Olsztyna, gdzie później podjął pracę kierownika bazy transportowej. „Meteor” wiódł tam względnie spokojne życie do roku 1947, kiedy to zaczęło się nim interesować UB. Zmuszony do ucieczki, chciał przedostać się do Anglii, co udało mu się dopiero 6 września 1948 r. W Anglii skończył studia ekonomiczne i osiedlił się w Australii. Polskę odwiedził dopiero w 1988 r. Zdzisław Tadeusz Straszyński „Meteor” zmarł 17 czerwca 2014 r. w Australii.

Na załączonych fotografiach
1. Zdzisław Straszyński w Anglii, 1949r.
2. Zdzisław Straszyński w Australii
3. Zdzisław Straszyński w Australii