HALA
GOPS
DCK
ZUK
BIP
Przez ostatnie tygodnie trwała renowacja pomnika upamiętniającego dwudziestą rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Umiejscowiony postument, przy drodze głównej Kraków-Tarnów, na wprost zamku Jastrzębskich, składa się z kolumny, na szczycie której widzimy orła zrywającego się do lotu, a na postumencie przytwierdzoną płaskorzeźbę Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz tablicą na której widnieje napis „W 20 lecie niepodległości Polski poległym na polu chwały”.
Niewielu mieszkańców wie jednak, że pomnik zbudowany został z inicjatywy ówczesnego sekretarza Gminy Zbiorowej w Dębnie Juliana Grochala. To właśnie on zapoczątkował zbiórkę pieniężną na ten cel. Wytrwale też dążył do jego realizacji. W Archiwum Państwowym w Bochni znajdują się protokoły posiedzeń rady gminnej w Dębnie z 1938 roku, z których wynika, że to na jego wniosek przeznaczono na ukończenie budowy 400 złotych.
Julian Grochal to bardzo interesująca i niestety zapomniana dziś postać. Urodził się 11 stycznia 1908 r. w Czarnochowicach (niedaleko Wieliczki) jako syn Wojciecha i Anny z domu Kluska. Uczęszczał do 7-klasowej szkoły powszechnej w Wieliczce, po której zakończeniu rozpoczął naukę w szkole handlowej w Krakowie. W lipcu 1928 r. otrzymał posadę urzędnika w Powszechnym Banku Kredytowym w Krakowie, uczęszczając równocześnie na kursy wieczorowe do Instytutu Administracyjnego w Krakowie (nie ukończył z powodu braku funduszy). W październiku 1930 r. został powołany do 20 pułku piechoty w Krakowie gdzie służył do września 1932 r. Dwa lata później Julian Grochal wznowił naukę w Instytucie Administracyjnym, którą ukończył w 1935 roku co pozwoliło mu skorzystać z propozycji pracy w Wydziale Powiatowym w Brzesku. Z dniem 1 kwietnia 1935r. z dobrymi referencjami został powołany na stanowisko sekretarza Gminy Zbiorowej w Dębnie.
Odtąd jego drogi życiowe splatają się ściśle z Dębnem. Żeni się z ajentką poczty Kamilą z domu Żółty, z tego związku urodziło się dwoje dzieci Irena i Jan. Zamieszkali razem w pokoju obok ajencji pocztowej (mieściła się na terenie sklepu „Delikatesy Centrum”).
Julian Grochal miał opinię społecznika. Jako Sekretarz zreformował straż pożarną. Z jego inicjatywy gmina zakupiła nowy sprzęt przeciwpożarowy oraz wysłała kilku członków OSP na kurs przeciwpożarowy. To on zorganizował budowę Domu Strażaka w Dębnie (poprzedniej siedziby) oraz remizy strażackiej w Porąbce Uszewskiej, sam też został rejonowym Komendantem OSP.
W czasie wojny, od początku okupacji niemieckiej Julian działał w konspiracji pod pseudonimem „Kamień”, a jego żona Kamila przyjęła pseudonim „Szarotka”. Za ofiarną służbę otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami. Niestety po wojnie, Julian Grochal, jak wielu członków Armii Krajowej był prześladowany przez Urząd Bezpieczeństwa. Kilkakrotnie przesłuchiwany przez brzeskich funkcjonariuszy UB i aresztowany, był zmuszony uciekać z Dębna. Po wyjściu z więzienia w lipcu 1945r. wyjechał wraz z rodziną do Katowic, aby uniknąć kolejnych aresztowań. Niestety pobyt w więzieniu i skutki przesłuchań przez funkcjonariuszy UB bardzo pogorszyły stan jego zdrowia. W grudniu 1945r. na skutek powikłań pourazowych trafił do szpitala, a po trzech miesiącach 30 marca 1946r. zmarł.
Julian Grochal zapamiętany został jako pracownik bystry, sumienny i pilny. Wykonujący swoje obowiązki sumiennie i z troską o dobro miejscowej ludności. Przechodząc obok pomnika wspomnijmy naszego przodka, który działał dla naszej gminy.
Załączone zdjęcia przedstawiają:
Fotografie pochodzą z archiwum rodzinnego Pana Szymona Smagi.
Autorzy tekstu: dr Piotr Marecik/Szymon Smaga
