Z historii gminy

Jan Płaneta, syn Wojciecha i Marii, urodził się 25.03.1909 r. w Radwanie niedaleko Dąbrowy Tarnowskiej. Rodzice wychowywali go, tak jak i pozostałe 11 dzieci, w duchu katolickim – odmawiali wspólnie modlitwy, starali się także codziennie uczestniczyć we mszy świętej. Młody Janek w Radwanie w 1920 r. ukończył 4-letnią szkołę powszechną, po czym udał się na dalszą naukę do szkoły w Dąbrowie Tarnowskiej. Kiedy rodzice dowiedzieli się, że ich syn planuje związać swoją przyszłość z kościołem, wysłali go do Bursy św. Kazimierza w Tarnowie. Po pięciu latach studiów, 29 czerwca 1934 r. Jan Płaneta otrzymał święcenia kapłańskie z rąk księdza doktora Franciszka Lisowskiego, ówczesnego biskupa tarnowskiego.

Parafia w Sędziszowie Małopolskim była pierwszą placówką, którą objął 1 sierpnia 1934 r. Kolejnymi parafiami, w których służył, były Łużna, Wierzchosławice, aż w końcu w roku 1938 trafił na parafię w Porąbce Uszewskiej, gdzie był wikariuszem. Mieszkańcy bardzo szybko polubili nowego proboszcza, ich współpraca układała się bardzo dobrze. Aż do czasu, gdy w 1939 r. wojska III Rzeszy najechały na Polskę. Niemcy rozlokowali się we wsi, mieszkali nawet w budynku kapelanii, który znajdował się obok klasztoru sióstr Służebniczek NMP. Jako, że władze okupacyjne nie pozwoliły rozpocząć nauki w szkole, ksiądz Jan postanowił rozpocząć nauczanie na własną ręką.

Niemcy przymykali oko na poczynania księdza, ale prowadzili jego inwigilację. Pewnego razu żołnierz niemiecki usłyszał jak ksiądz zwrócił się do dzieci słowami „ Módlcie się za Polskę, o jej szybkie wyzwolenie spod okupacji niemieckiej”. Pech chciał, że Niemiec bardzo dobrze znał język polski i przekazał wszystko co usłyszał swoim przełożonym. Jana Płanetę uznano za wroga III Rzeszy, dano mu możliwość wybrnięcia z aresztowania. Gdyby ksiądz opuścił wieś, zaniechano by jego poszukiwań, ale on na to nie przystał, uznając taki czyn jako tchórzostwo. Nie spodziewał się jednak konsekwencji, jakie Niemcy wyciągną za kilka wypowiedzianych przez niego słów. 16 października 1939 r. Jan został aresztowany i przewieziony do więzienia w Bochni, skąd po czterech dniach przeniesiono go do Krakowa, na Montelupich. W krakowskim więzieniu ksiądz doświadczył tortur jakie gestapo przeprowadzało na przesłuchaniach.

Drugiego lutego 1940 r. księdza Jana przewieziono do więzienia w Wiśniczu, gdzie czekał na osadzenie w obozie koncentracyjnym „Auschwitz”. W Oświęcimiu przeżył prawie pół roku, 10 grudnia 1940r. z grupą innych księży został przeniesiony do obozu w Dachau. Cierpienia księdza zakończyło wojsko amerykańskie pod dowództwem generała Pattona, które wyzwoliło obóz 29 kwietnia 1945r. Ciężko sobie wyobrazić, że w momencie wyzwolenia ksiądz Jan Płaneta ważył zaledwie 40 kg. Miesięcznik „The Terch” w czerwcu 1959 r. opublikował wywiad przeprowadzony z księdzem Janem. Można było dowiedzieć się z niego, jak wyglądało życie w obozach. Ksiądz wspominał, że był stolarzem, betoniarzem, mechanikiem, murarzem i fryzjerem. W obozach stosowano kary chłosty, panował głód i zimno, więźniowie niejednokrotnie spali w pomieszczeniach bez okien przy 35 stopniowym mrozie. Więźniowie padali ofiarami wielu nieludzkich eksperymentów.

Jan Płaneta po wyzwoleniu zgłosił się do pracy duszpasterskiej w obozie wojskowym w Munster. Ksiądz pragnął wrócić do ojczyzny, ale pisane mu było co innego. Pracował w obozie w Paderborn, w szpitalu w Salzkotten, w sanatorium w Lippspringe oraz w obozie w Dossel. Jan doczekał się nominacji na Kanonika Laterańskiego. Po 4 latach pracy w Niemczech znów nie udało mu się wrócić do Polski. Wyjechał do Kanady, gdzie przez 6 lat pracował jako wikariusz przy katedrze św. Andrzeja na wyspie Vancouver. W 1956r. ks. Jan zostaje mianowany proboszczem parafii Najświętszego serca Jezusowego. Nowy proboszcz zasłużył się w swojej parafii, odegrał ogromną rolę w budowie nowego kościoła, szkoły parafialnej i budynku klasztornego dla nauczycielek. W grudniu 1967r. ksiądz Jan został mianowany proboszczem dwóch parafii, które planowano połączyć i stworzyć z nich jedną większą. Ksiądz Jan Płaneta zmarł 4 grudnia 1964 r. na skutek nieszczęśliwego wypadku samochodowego. Pochowany został na cmentarzu w mieście Victoria. Jan, jako człowiek bardzo zasłużony, cieszył się ogromnym szacunkiem i zaufaniem wśród swoich parafian. Przylgnęło do niego określenie „ Polski dar dla Kanady”.