HALA
GOPS
DCK
ZUK
BIP
W ostatnim czasie Pani mgr Dorota Ryba – dyrektor Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Dębnie – udostępniła nam pewien dokument ze szkolnego archiwum. To niesamowite znalezisko nosi tytuł „Historyja Szkoły Trywijalnej w Dembnie” i jest dla badacza historii regionu rewelacyjnym źródłem, bogatym w informacje dotyczące powstawania dębińskiej szkoły. Księga prowadzona była bardzo skrupulatnie, zapisywano w niej coroczne koszty utrzymania budynku, przedstawiono przebieg przeprowadzonych remontów unowocześnienia placówki. Autor wymienił nazwiska sponsorów i darczyńców oraz nazwiska kolejnych nauczycieli i księży pracujących w parafii na przestrzeni lat. Można wymienić tutaj jako pierwszego nauczyciela kierującego placówką – Karola Czernocha. Ponadto znajduje się w niej metryka, informująca o liczbie dzieci uczęszczających do szkoły w kolejnych latach począwszy od roku 1862, a zakończywszy na roku 1897. W 1862 roku nauki pobierało 53 chłopców i 62 dziewczynki – można by rzec, iż jest to ogromna liczba dzieci, biorąc pod uwagę czasy oraz warunki szkolne.
Już na samym początku lektury czytelnik może się dowiedzieć, że szkoła (jeśli można tak nazwać budynek przybudowany z istniejącej organistówki) powstała za dużym staraniem ówczesnego proboszcza – księdza Józefa Leśnego. Za zgodą C.K. namiestnictwa oraz miejscowej gminy, dnia 28 października 1861 r. z udziałem uczniów i parafian odbyła się uroczysta procesja i poświęcenie nowego budynku, w którym tego samego dnia rozpoczęto naukę.
Dalsza lektura tej niesamowitej księgi pozwala zwrócić uwagę na zwyczaje i styl pisma oryginalnego dokumentu, odbiegający od znanych nam dzisiaj. Zaglądamy też niejako „do kuchni” ówczesnej szkoły. Przedmioty naukowe na przestrzeni lat „nieco” się zmieniły. Autor informuje nas, że w 1861 roku w szkole dwuklasowej pierwszoklasiści uczęszczali na przedmioty takie jak Religia, Czytanie i Pisanie, Język polski, Rachunki z Geometryą, Rysunki, Roboty Kobiece i Gimnastyka. Drugoklasiści oprócz wymienionych wcześniej uczyli się dodatkowo Śpiewu, Slojdu (pracy ręcznej w materiałach takich jak drewno, metal, wiklina itp.), Wiadomości z dziejów i Przyrody.
Pozwolę sobie jednak pominąć ujawnianie pozostałej treści dokumentu, gdyż dzięki staraniom Pani dyrektor, będzie on przepisany (do czego przyczyni się autor niniejszego artykułu) i zostanie udostępniony do publicznego wglądu.
Na koniec zdradzę, że Pani dyrektor ujawniła swoje marzenie, jakim byłoby utworzenie w placówce swojego rodzaju izby pamięci – miejsca, w którym zebrane zostaną dokumenty, przedmioty związane z historią naszych rodzinnych stron. Mam nadzieję, ze znajdą się domowi badacze historii, pasjonaci, którzy pomogą w utworzeniu takiego miejsca – w którym kolejne pokolenia będą mogły zobaczyć, jak kiedyś żyło się w ich małej ojczyźnie.
